Melkkliertumor bij de hond

“Melkkliertumor bij de hond” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Bultjes bij de hond komen regelmatig voor. Soms ligt het bultje los, maar deze kan ook verkleefd zijn aan de onderliggende weefsels. Een bultje van de melkklier is gelukkig niet altijd gelijk slecht nieuws. Het is wel verstandig om zo’n bultje gelijk te laten controleren, zodat je snel een vervolgstap kunt ondernemen indien nodig. Dit blog geeft je een overzicht over de symptomen, het stellen van de diagnose & de behandeling van een melkkliertumor bij de hond. 

Inhoudsopgave ‘Melkkliertumor bij de hond’

1. Wat is een melkkliertumor?
2. Symptomen
3. Diagnose stellen
4. Behandeling
5. Risicofactoren voor een melkkliertumor
6. Prognose
7. Kosten
8. Conclusie

Wat is een melkkliertumor?

Een melkkliertumor wordt ook wel een mammaetumor genoemd. Er ontstaat een bultje in of rondom de melkklieren. Een hond heeft 10 melkklieren in totaal en in elk van deze klier kan een tumor ontstaan.

Figuur 1: De hond heeft in totaal 10 melkklieren (5 per kant). De melkklieren staan via lymfevaten en bloedvaten met elkaar in verbinding (bron: boek Comparative Veterinary Anatomy, Krekeler). 

Bij ongeveer 50% van de honden is de tumor van de melkklier kwaadaardig, bij de andere 50% is de tumor goedaardig. 

Goedaardige melkkliertumoren (benigne): Deze tumoren groeien langzaam, zijn meestal goed omsloten en hebben de neiging om niet te uitzaaien (metastaseren) naar andere delen van het lichaam. Ze zijn over het algemeen minder zorgwekkend dan kwaadaardige tumoren en hebben een gunstigere prognose. Voorbeelden zijn een adenoom, fibroadenoom of een papiloom.

Kwaadaardige melkkliertumoren (maligne): Dit zijn tumoren die agressiever zijn, sneller groeien en meer kans hebben om uit te zaaien naar andere delen van het lichaam. Deze uitzaaiingen ontstaan in de longen, lymfeklieren, lever of andere organen. Dit maakt de behandeling en prognose vaak een stuk complexer. Voorbeelden zijn een adenocarcinoom, carcinoom of een sarcoom. De meest kwaadaardige vorm is het zogenaamde ‘inflammatory carcinoma’, waarbij op het moment van diagnose al 96% al is uitgezaaid naar de lymfeknopen en bij 32% naar longen.

De kans op uitzaaiingen bij kwaadaardige melkkliertumoren varieert en is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type tumor, de grootte, agressiviteit en of de tumor vroegtijdig wordt opgemerkt. Bij kwaadaardige melkkliertumoren is het niet ongebruikelijk dat uitzaaiingen zich voordoen voordat de tumor zelfs chirurgisch verwijderd is.

De uitzaaiingen van kwaadaardige melkkliertumoren hebben invloed op de behandelingsopties en de prognose. Metastasen kunnen behandelingen zoals chirurgie, chemotherapie en bestraling ingewikkelder maken. Een vroege diagnose en behandeling zijn daarom cruciaal om de verspreiding van kwaadaardige tumoren te beperken en de prognose te verbeteren.

Figuur 2: Bij een kwaardaardige tumor loopt de celdeling niet volgens de normale weg. De cellen veranderen van vorm door een foutje in het DNA (mutatie). Hierdoor delen de cellen ongerept en zijn aan de buitenkant voelbaar als een bult.

Symptomen

De symptomen van een melkkliertumor bij de hond varieren sterk. Dit hangt namelijk af van het stadium waarin de ziekte wordt ontdekt. Een goedaardige tumor kenmerkt zich als een bult / knobbel rondom de melkklieren. Indien de tumor kwaadaardig is, is er vaak sprake van roodheid of zwelling in het borstgebied. Dit gaat in sommige gevallen ook gepaard met pijn. Wanneer deze ziekte pas in een vergevorderd stadium opvalt, is de tumor vaak al uitgezaaid naar andere organen. Hierdoor is er sprake van een verminderde eetlust, hoesten, verminderd uithoudingsvermogen, bloed ophoesten of afvallen. 

Bij bepaalde rassen komt een melkkliertumor vaker voor, zoals de pointers, Ierse setter, Brittany Spaniel, Engelse Springer Spaniel, Labrador, Airdale terriër, Samoyeed, Poedel, teckel en de keeshond. De meeste honden hebben een leeftijd van 6-10 jaar oud. 

Diagnose stellen

De dierenarts kiest uit een aantal onderzoeken om de diagnose te stellen. De vervolgonderzoeken hangen af van van de grootte van de tumor en de ernst van de symptomen. Een combinatie van de onderstaande onderzoeken vinden meestal plaats: 

1. Lichamelijk onderzoek: De dierenarts voert een lichamelijk onderzoek uit om de knobbels of gezwellen te onderzoeken en andere mogelijke symptomen te identificeren. De melkklieren worden nauwkeurig gevoeld en er wordt een inschatting gemaakt van de uitgebreidheid van de tumor. 

2. Beeldvormingstechnieken: Beeldvormingstechnieken, zoals röntgenfoto’s of echografie, kunnen worden gebruikt om de tumoren in kaart te brengen en de mate van uitzaaiing te bepalen. 

3. (Histologisch) biopt: Het nemen van een histologisch biopt vindt meestal plaats onder algehele narcose. Hierbij wordt een klein stukje weefsel verwijderd voor laboratoriumonderzoek. Op basis van dit onderzoek wordt bepaald of er sprake is van een goedaardige of kwaadaardige tumor. Soms wordt er ook gekozen voor het aanprikken van de bult bij het wakkere dier. Echter wordt er in het geval van een melkkliertumor dan relatief te weinig weefsel verzameld om een duidelijke conclusie aan te ontlenen.

Aan de hand van deze diagnostische procedures stelt de dierenarts een nauwkeurige diagnose en een behandelplan dat is afgestemd op de specifieke situatie van je hond.

Figuur 3: een echo (of rontgenfoto) helpt bij het vaststellen van de ernst van de bult (of er sprake is van uitzaaiingen). 

Risicofactoren voor een melkkliertumor

De precieze oorzaak van mammatumoren bij honden is nog niet volledig begrepen, maar er zijn verschillende factoren die het risico hierop verhogen. 

• Niet steriliseren
• Genetische aanleg
• Chemische stoffen
• Medicatie
• Overgewicht

Een van de belangrijkste risicofactoren is het niet steriliseren van teven op jonge leeftijd. Teven die niet worden gesteriliseerd, hebben een hoger risico (van ongeveer 23%) op het ontwikkelen van mammatumoren in vergelijking met gesteriliseerde teven. Het risico neemt toe met elke loopsheidscyclus die de teef doormaakt. Het risico is 0.5% indien voor de eerste loopsheid wordt gesteriliseerd en 8% na de eerste loopsheid. Indien er al 3 loopsheden hebben plaatsgevonden, heeft het steriliseren van de hond geen invloed meer op het verkleinen van het ontwikkelen van een melkkliertumor. Lees in dit blog meer over het juiste moment van steriliseren per ras.

Naast het niet steriliseren van teven zijn er andere factoren die het risico op mammatumoren kunnen vergroten. Genetische aanleg speelt ook een rol bij het ontwikkelen van deze tumoren. Als de ouders of voorouders van je hond mammatumoren hebben gehad, kan dit het risico verhogen.

Daarnaast verhoogd overgewicht en bepaalde omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan bepaalde chemicaliën of toxines ook het risico op het ontstaan van mammatumoren. Tot slot verhoogd het gebruik van bepaalde medicatie (bijv. progestagenen) ook de kans op het ontstaan van dit type tumor.

Hoewel we de exacte oorzaken van mammatumoren nog niet volledig begrijpen, is het belangrijk om te weten dat we invloed kunnen uitoefenen op sommige risicofactoren. Door je hond tijdig te steriliseren, hun gezondheid nauwlettend te volgen en een veilige omgeving te bieden, kunnen we het risico op mammatumoren aanzienlijk verminderen.

Prognose

De prognose hangt af van de aard van de tumor, de grootte, of deze is uitgezaaid, en de behandelmogelijkheden. In het geval van goedaardige tumoren die vroegtijdig zijn verwijderd, kan de prognose uitstekend zijn. Bij kwaadaardige tumoren is de prognose minder gunstig, maar dit hangt af van de aan- of afwezigheid van uitzaaiingen naar andere organen. 

Kosten

De kosten voor de behandeling van melkkliertumoren variëren sterk. Ze zijn afhankelijk van de aard van de tumor, de gekozen behandeling, aanvullende therapieën en de locatie en faciliteit van de dierenarts.