Maagkanteling bij de hond

“Maagkanteling bij de hond” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Als huisdiereigenaar doe je er vaak alles aan om de gezondheid van je trouwe viervoeter zo goed mogelijk te ondersteunen. De grootste medische nachtmerrie is het ontstaan van een maagkanteling bij de hond. Dit is een aandoening, waarvan het heel fijn is als je deze als baasje kunt herkennen. Het is namelijk een ernstige en levensbedreigende noodsituatie die snel ingrijpen vereist. In dit blog bespreken we alles wat je moet weten over een maagkanteling bij honden: de symptomen, diagnose, preventie, kosten en behandeling.

Inhoudsopgave ‘Maagkanteling bij de hond’

1. Wat is een maagkanteling?
2. Symptomen
3. Diagnose stellen
4. Behandeling
5. Voorkomen van een maagkanteling
6. Prognose
7. Kosten
8. Conclusie

Wat is een maagkanteling?

Een maagkanteling bij de hond, wordt ook wel een maagtorsie of maagdilatatie-volvulus (GDV) genoemd. Hierbij vult de maag zich met water, lucht of voedsel en draait om zijn as. Hierdoor komt de bloedvoorziening en doorstroom van eten in het gedrang. Een maagkanteling ontstaat binnen enkele minuten, meestal na het eten of het uitvoeren van een activiteit. Dit is een ernstige en levensbedreigende medische noodsituatie bij de hond. 

Het proces begint meestal met een plotselinge en ernstige uitzetting (dilatatie) van de maag. Dit treedt op als gevolg van verschillende factoren, waaronder het inslikken van lucht (aerofagie), rennen na het eten en het slikken van voedsel en water. Als gevolg van een volle maag met beweging ontstaat er bij een deel van de honden ook een maagverplaatsing (torsie). Hierbij draait of roteert (torsie) de maag vervolgens om zijn as. Dit veroorzaakt een verstoring van de normale positie van de maag. De draaiing van de maag sluit in sommige gevallen de slokdarm en uitgang van de maag af, waardoor het gas en voedsel niet de mogelijkheid heeft om te ontsnappen.

Als gevolg van de draaiing worden de bloedvaten van en naar de maag afgesloten. Deze belemmering van de bloedtoevoer resulteert in een afname van de bloedtoevoer naar de maagwand en aangrenzende organen (zoals de milt en darmen). Hierdoor krijgt de maag geen zuurstof meer en sterft langzaam af. De maagdruk en gasophoping (wat niet kan ontsnappen) neemt in korte tijd toe, waardoor de maag zich gedraagt als een ballon die op knappen staat.

Als gevolg van al deze bovenstaande gevolgen beland de hond al binnen 15-30 minuten in shock. De frequentie van de pols neem toe en de pols wordt zwak, de slijmvliezen zijn bleek en de pootjes en oren worden koud. Organen falen om nog goed te functioneren en er ontstaan ook ritmestoornissen van het hart met een potentieel dodelijke afloop. 

Figuur 1: grote rassen, zoals de herder lopen een groter risico op een maagdraaiing. Ook honden die na het eten arbeid verrichten of grote hoeveelheden water drinken hebben een grotere kans op deze aandoening (rechts).

Symptomen van een maagkanteling

Een maagdilatatie en maagkanteling ontwikkelt zich snel en leidt tot ernstige complicaties als er niet snel een behandeling wordt ingesteld.

De onderstaande symptomen zijn kenmerkend hiervoor:

• Opgezwollen buik (door ophoping van gas in de maag)
• Onsuccesvol braken
• Onrust en pijn
• Hijgen en een verhoogde ademhaling
• Plotselinge sloomheid
• Verhoogde hartslag
• Bleke slijmvliezen (door verminderde bloedtoevoer)

Diagnose stellen

Als je vermoedt dat jouw hond lijdt aan een maagkanteling, is snelle actie van vitaal belang. De dierenarts stelt de diagnose op basis van:

Lichamelijk onderzoek: Hierbij besteedt de dierenarts extra aandacht aan de buikorganen, slijmvliezen, hart en hartslag van je hond. Een bolle buik, bleke slijmvliezen en een snelle hartslag zijn kenmerken die kunnen wijzen op een maagkanteling. 

Beeldvorming: Röntgenfoto’s worden genomen om de diagnose te bevestigen en de ernst van de kanteling te beoordelen. Hierbij is de zogenaamde ‘double bubble’ zichtbaar. Een dubbel geklapte maag, gevuld met veel gas. 

Bloedonderzoek: Dit helpt bij het beoordelen van de algehele gezondheid van je hond en eventuele complicaties als gevolg van de maagkanteling. Zo krijgt de dierenarts inzicht in de zoutbalans, of er sprake is van orgaanfalen en of er een verzuring van het bloed is opgetreden. 

Figuur 2: op de rontgenfoto is een vergroting van de maag zichtbaar (zwarte ronding). De maag hoeft niet altijd te draaien (roteren), maar indien dit wel het geavl is, resulteert dit in grote gevolgen voor de maag en andere organen.

Behandeling

Eenmaal gediagnosticeerd, vereist maagkanteling onmiddellijke behandeling. Dit omvat:

Decompressie: Dit houdt in het verwijderen van gas en vocht uit de maag om de druk te verlichten. Dit vindt plaats door middel van het plaatsen van een slokdarm sonde via de bek of middels een naald die in de maag wordt gestoken om het overtollige gas af te voeren. 

Intraveneuze (IV) vloeistoffen: Dit is belangrijk om de doorbloeding van de organen te stimuleren en daarnaast de shock verschijnselen te behandeling. De lage bloeddruk wordt gestabiliseerd en het infuus helpt daarnaast om meer zuurstof richting de organen te transporteren.

Medicijnen: Een maagdraaiing is erg pijnlijk en hiervoor zijn gelukkig veel pijnstillers op de markt die de dierenarts geeft om de hond te ondersteunen. Daarnaast is het soms nodig om medicijnen te geven die de hartslag stabiliseren (indien er sprake is van ritmestoornissen). 

Chirurgische ingreep: In de meeste gevallen is een operatie nodig om de maag terug op zijn plaats te zetten. De maag wordt onder algehele narcose teruggedraaid en vastgezet. Het doel is dan ook je hond hiermee uit een levensbedreigende situatie te halen en herhaling in de toekomst te voorkomen. De operatie is een spannende ingreep, want de ernst is pas zichtbaar als de organen geïnspecteerd worden. Indien de maagwand nog niet is afgestorven, is dit een levensreddende operatie. Bij teveel schade aan de organen is de uitkomst helaas vaak ongunstig.

Voorkomen

Hoewel maagkanteling niet volledig te voorkomen is, zijn er enkele maatregelen die je kunt nemen om het risico te verminderen:

TIP 1: meerdere kleine maaltijden. Verdeel de dagelijkse voeding van je hond over meerdere kleine maaltijden in plaats van één grote maaltijd.

TIP 2: voederstandaard. Gebruik een verhoogde voederstandaard om je hond te laten eten zonder te bukken, wat de kans op kantelen verminderd.

TIP 3: rust na het eten. Zorg ervoor dat je hond na het eten minstens een2 uur rustig blijft en geen zware lichaamsbeweging heeft. Laat bij voorkeur dus eerst je hond uit, en geef hem of haar pas daarna de maaltijd.

TIP 4: stress minimaliseren. Beperk stressvolle situaties voor je hond.

TIP 5: Preventief vastzetten van de maag. Grote hondenrassen, zoals de Rottweiler en Duitse Dog hebben door hun bouw een grotere kans op het ontstaan van een maagkanteling. Door de maag preventief vast te zetten aan de buikwand, weet je zeker dat deze in de toekomst niet meer kan gaan draaien.

Prognose

Dit is een paragraph om te openen met <p> en te sluiten met </p>. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem.

Kosten

De kosten van de behandeling voor maagkanteling variëren sterk en hangen af van de ernst van de aandoening. Indien er alleen sprake is van een dilatatie (overvulde maag) volstaat het afzuigen van vocht en voedsel. De kosten hiervoor liggen rond de 500-800 euro. In de meeste gevallen is ook een operatie nodig. De kosten hiervoor verschillen sterk en varieren tussen de 1000-4000 euro. Een afsluiten van een huisdierenverzekering helpt bij het ondersteunen van deze onvoorziene kosten.