Help! Mijn hond trekt aan de riem! 

“Help! Mijn hond trekt aan de riem” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Veel honden trekken aan de riem. Veel baasjes vinden dit vervelend. Maar wist je ook dat het vaak geen zin heeft om aan de riem terug te trekken? Het is namelijk heel belangrijk om de oorzaak van dit gedrag te achterhalen. Geef jij voldoende signalen af zodat jouw hond weet wat hij/zij van jou kan verwachten? Dit zijn belangrijke vragen om te beantwoorden als jij bepaald gedrag wil afleren of nieuw gedrag wil aanleren. 

Inhoudsopgave ‘Help! Mijn hond trekt aan de riem!’

1. Waarom trekt een hond aan de riem
2. Do’s & dont’s 
3. Oefeningen

Waarom trekt mijn hond aan de riem?

Er zijn veel verschillende redenen waarom jouw een hond aan de lijn trekt. Het trekken aan de riem ontstaat vaak omdat je hond ergens naartoe wilt gaan. Als de riem op spanning is en je loopt achter je hond aan, werkt dit belonend voor jouw hond. Hij/zij krijgt immers haar zin en het trekken beloond hem/haar om naar het doel te gaan. Er zijn daarnaast nog veel andere oorzaken waarom je hond aan de lijn trekt. Om een geschikte aanpak te hanteren om dit trekken te voorkomen, is het belangrijk om de onderliggende oorzaak te achterhalen.

Veel voorkomende oorzaken van trekken aan de riem zijn: 

• Natuurlijk instinct: Honden hebben van nature de neiging om vooruit te bewegen en te verkennen. Als ze opgewonden zijn of iets interessants ruiken, kunnen ze proberen vooruit te gaan door aan de riem te trekken.
• Niet consequent handelen (binnen het gezin). Er zijn te weinig regels of de regels verschillen tussen de baasjes. Hierdoor ziet de hond ruimte om de grens op te zoeken en deze op te rekken.
• Energie-uitlaatklep: Door te veel energie en/of te weinig beweging verkeerd de hond in een hoge staat van energie, waardoor hij/zij te weinig focus heeft op de baas. Bepaalde rassen, zoals de Border Collie, Husky, Weimaraner en bepaalde terriers hebben veel beweging nodig. Te weinig beweging zorgt dan ook voor frustratie en opgewonden gedrag, waardoor ze minder goed luisteren.
• Aangeleerd of nog niet geleerd gedrag. Bij het opvoeden is het belangrijk om direct in te grijpen als je hond aan de riem trekt. Als je dit te vaak tolereert, leert de hond dat hij/zij zijn zin krijgt door aan de riem te trekken. Indien de hond langzaam aan groter wordt, is het lastig om dit gedrag te corrigeren.
• Verkeerd gebruik van de riem/halsband: Een tuigje geeft overwegend betere controle en is in vergelijking met een halsband minder ongemakkelijk voor je hond. Kies wel een tuigje die goed bij de hond aansluit. Een y-tuigje kan hier soms bij helpen, maar kies vooral een tuigje die goed aansluit op het figuur van je hond. Zorg daarnaast voor een vaste riem van minimaal 3 meter, zodat je hond ook de kans krijgt om te snuffelen. Een te korte riem zorgt voor frustratie en stress, waardoor het lastiger is om weer in balans te komen.
• Sociaal gedrag: Sommige honden trekken aan de riem omdat ze andere mensen of honden willen begroeten. Ze associëren trekken met het sneller bereiken van hun doel. In het verleden hebben ze geleerd dat dit succesvol is, waardoor ze dit gedrag blijven vertonen. 
• Te veel afleiding buiten: Een voorbeeld is een drukke straat, schoolplein etc. Als een hond al opgewonden naar buiten gaat, in combinatie met teveel afleiding buiten, wordt bepaald gedrag versterkt (zoals het trekken aan de riem). Daarnaast is het reukvermogen van de hond veel beter/sterker dan de mens. Zo wordt de aandacht vaak getrokken naar de geur van urine, ontlasting of (bedorven) voedsel. Bepaalde rassen, zoals de Beagle, Bloedhond of Visla gebruiken hun neus nog meer, waardoor ze snel afgeleid zijn, en geen focus hebben om rustig aan de riem mee te lopen. Ga dus pas wandelen als je hond in een rustige staat verkeerd en train dat je hond de focus op jou heeft. Maak hiervoor bijvoorbeeld gebruik van de onderstaande oefeningen.

Figuur 1: De border collie, Weimaraner en Hongaarse Viszla hebben veel energie. Te weinig beweging resulteert vaak in minder gehoorzaam gedrag en dus trekken aan de riem. 

Do’s & Dont’s 

Het is belangrijk om je vooraf te realiseren dat je bepaalde dingen beter niet kunt doen. Daarnaast is het des te belangrijker om te kijken wat je juist wel moet doen. De juiste aanpak is per hond verschillend, maar over het algemeen zijn de volgende punten van toepassing op de meeste honden: 

Do’s:

• Kies de juiste riem voor jouw hond. Denk hierbij aan een flexilijn, borsttuig of gentle leader.
• Kies in voor jouw hond de juiste plek om te gaan trainen. Als je hond van nature snel zenuwachtig is, kies dan een rustige omgeving uit met minder prikkels. Kan je hond niet goed met andere honden? Kies dan een plek waar hij/zij geen honden tegenkomt. Mocht je in dit geval toch jouw hond blootstellen aan een omgeving waar hij/zij zich niet prettig voelt, kan dit resulteren in frustratie, zoals opspringen, blaffen of trekken aan de lijn. 
• Onderzoek voor welke beloning jouw hond gevoelig is. Dit verschilt per hond. Zo is een Labrador vaak wel voor een lekker snoepje te motiveren en een Teckel voor een balletje. Ook een clicker werkt bij veel honden goed als motivator.
• Tempo. Haast je niet tijdens de wandeling, maar laat je hond ook veel snuffelen. Snuffelen is onwijs belangrijk en zorgt ervoor dat je hond ontspand. Haasten of je hond teveel laten rennen stimuleert de afgifte van stresshormonen, waardoor je hond moeilijker tot rust komt. Stop met lopen als je hond trekt aan de riem, maar beloon je hond wel als hij/zij het gewenste gedrag laat zien!
• Je eigen gedrag analyseren. Raak je gefrustreerd, dan uit zich dat meestal naar de hond. Dit is meestal niet constructief en draagt niet bij aan het verminderen van het trekken aan de riem.
• Creër de juiste gemoedstoestand. Wind je hond niet op voordat je naar buiten gaat. Dit stimuleert het hormoon adrenaline, wat een stresshormoon is. Hierdoor is het moeilijker voor je hond om weer in balans te komen en te focussen op de baas.
• Ga pas wandelen als je hond in de juiste gemoedstoestand verkeerd.

Dont’s

• Hard trekken aan de riem als correctie. Trekken door jou aan de riem is voor je hond een negatieve emotie. In plaats van aan de riem te trekken, kun je overwegen om positieve trainingsmethoden toe te passen. Beloon de hond wanneer hij naast je loopt zonder te trekken. Gebruik beloningen zoals traktaties, lof of speeltijd om gewenst gedrag te versterken. Ook kun je overwegen om te trainen met commando’s zoals “zit” of “volg” om de hond te leren wat je van hem verwacht tijdens het wandelen. Het is belangrijk om geduldig te zijn en consistent te blijven in je training. Je mag je hond nog steeds corrigeren indien nodig. Correcties zijn niet gelijk als straffen. Je hond vindt het namelijk prettig om te weten waar hij/zij aan toe is. 
• Corrigeren zonder feedback. Hierdoor weet je hond niet wat wel of niet mag. Probeer een nieuwe associatie aan te leren die wel gewenst is. Dit kan middels een beloning, zoals een clicker of snoepje. 
• Geduld verliezen. Bij de ene hond duurt het langer dan bij de andere hond om nieuw gedrag aan te leren. Blijf geduldig en gebruik de onderstaande oefeningen om uiteindelijk nieuw gedrag aan te leren.

Tips en oefeningen

De onderstaande tips en oefeningen helpen jou bij het verminderen van het trekken aan de riem. Voor elke hond is een andere aanpak gewenst, dus kijk goed naar de gemoedstoestand van je hond en vind de juiste tip/oefening die voor jou en je hond goed werkt.

Tip 1: Stilstaan en wachten.
Wanneer je hond begint te trekken, stop dan met lopen en wacht tot de lijn ontspant voordat je weer verder gaat. Geef de hond een beloning zodra hij naast je komt zonder spanning op de lijn. Vooral jonge pups moeten het gewenste gedrag nog leren. Laat ze veel snuffelen, het gaat niet om de kwantiteit (duur wandeling), maar om de kwaliteit van de wandeling. Wanneer je pup trekt aan de riem, sta dan stil, en begin pas weer met lopen zodra je hond de focus op jou heeft. 

Tip 2: Verander van richting.
Lopen in een rechte lijn is voorspelbaar (en saai). Wissel daarom je koers tijdens het wandelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het lopen is een zig-zag beweging of draai de andere kant op.  Hiermee kun je jouw hond ook uitdagen om de focus bij jou te houden. Dit leert de hond aandacht aan jou te besteden en te anticiperen op veranderingen in beweging. In dit geval mag je ook geen beloningssnoepje gebruiken. Begin wel pas met lopen als de riem ontspannen is en stop de wandeling als je hond aan de riem trekt. 

Tip 3: Oefen met aandacht.
Vraag de hond om oogcontact en beloon hem wanneer hij dit doet. Deze oefening helpt bij het ontwikkelen van aandacht voor jou tijdens het wandelen. 

Tip 4: Gebruik beloningen.
Geef regelmatig beloningen (traktaties, lof, speeltijd) wanneer de hond naast je loopt zonder te trekken. Positieve versterking moedigt gewenst gedrag aan.

Tip 5: Loop-Stop-Lokmethod.
Loop en stop onmiddellijk als de hond begint te trekken. Gebruik een “lok” (een geluid of klik met de tong) om de aandacht van de hond te trekken en geef een beloning als de hond naast je komt zonder spanning op de lijn.

Tip 6: Gebruik een ‘voorzichtig’ commando.
Leer de hond een specifiek commando, zoals “voorzichtig” of “makkelijk”, en gebruik dit wanneer de hond begint te trekken. Beloon de hond wanneer hij langzamer gaat lopen of stopt met trekken.

Tip 7: Loopspelletjes
Combineer wandelen met spelletjes zoals een snuffelspel vertragen of van richting veranderen. Dit houdt de aandacht van de hond gericht op jou.

Tip 8: Afleidingen gebruiken.
Neem speeltjes of lekkernijen mee tijdens het wandelen. Gebruik deze om de aandacht van de hond op jou te richten wanneer hij begint te trekken. Een zoektocht met lekkers is voor veel honden een fijne mentale uitdaging en stimuleert de afgifte van gelukshormonen. 

Tip 9: Train op verschillende locaties
Oefen de wandeloefeningen op diverse plaatsen en in verschillende omgevingen om de aandacht van de hond te testen en te versterken in uiteenlopende situaties. Laat je hond eerst wennen aan een nieuwe omgeving en laat hem/haar zelf het tempo bepalen. Wil je hond niet uit de auto? Zorg dan dat er een passende beloning te verkrijgen is zodat hij/zij uit eigen initiatief wel de auto uit wil stappen. 

Het is van vitaal belang om consequent te zijn in je aanpak. Alle gezinsleden of personen die de hond uitlaten, moeten dezelfde technieken toepassen om verwarring te voorkomen. Zo leert jouw hond het snelste om niet meer aan de riem te trekken.