medisch

Teken bij de kat

Teken komen veel voor bij de kat. Ze nestelen zich graag in warme plekjes, zoals de oksels & liezen en rondom de kop. Een teek moet verwijderd worden om te voorkomen dat hij ziektes over kan dragen. Met behulp van een tekentang of tekenpincet verwijder je gemakkelijk een teek. Lees hier verder over de gevolgen van een tekenbeet en krijg tips over het verwijderen van een teek. 

 

“Teken bij de kat” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Leestijd 5 minuten

Inleiding

Iedere kat die buiten komt heeft wel eens een tekenbeet opgelopen. Ze zitten vaak tussen de tenen, oksels, liezen en rondom de kop. Een teek draagt ziekteverwekkers met zich mee, die ervoor kunnen zorgen dat jouw kat ziek wordt. Het gebruik van een tekenband, pipet of pil kan dit voorkomen. Maar zijn teken wel zo gevaarlijk? En is het echt nodig dat je een middel gebruikt om een tekenbeet te voorkomen?

Wat zijn teken?

Een teek is een klein beestje met acht pootjes. Hij overleeft door het opzuigen van bloed bij de hond, kat, mens en andere kleine zoogdieren. Teken zijn vooral te vinden in het hoge gras en in bosachtige gebieden. Teken zorgen zowel bij mensen als bij dieren voor problemen. In de teek zitten namelijk verschillende bacteriën, virussen en parasieten. Tijdens een beet kunnen deze ziekteverwekkers dan ook worden overgedragen. Dit kan leiden tot vervelende ziektes. Vaak moet een teek wel minimaal 24 tot 48 uur vast hebben gezeten om ziekteverwekkers over te dragen.

De bruine teek bij de hond

Figuur 1: De bruine teek bij de kat.

Wanneer zijn teken actief?

Er zijn in Nederland twee soorten teken actief. De zogenaamde schapenteek is wit en wordt de Ixodes rhicinus genoemd. De bruine teek daarentegen wordt ook wel de Dermacentor reticulatus genoemd. In bijna alle maanden van het jaar zijn de teken actief. Alleen in de koudste maanden (januari en februari) worden echter weinig tot geen teken gezien.

Teken bij de hond

Figuur 2: Het tekenseizoen. Teken zijn nagenoeg het hele jaar door actief in Nederland. 

Wat zijn de gevolgen van een tekenbeet?

Een teek zuigt zich vol met bloed. Je kunt dan ook op de huid van jouw kat de teek steeds duidelijker zien. Hij verandert van de grootte van een speldenknop naar een erwt. Vervolgens injecteren zij hun speeksel in de kat. In dit speeksel kunnen ziekteverwekkers aanwezig zijn. Een deel van de teken draagt dan ook bepaalde ziektes over op jouw kat.

Bij de mens kan bij een tekenbeet de ziekte van Lyme worden overgedragen. Deze ziekte komt zelden voor bij de kat. Een ziekte die wel tot problemen leidt bij de kat is Mycoplasma haemofelis (vroeger ook wel Haemobartonella felis of Feline Infectieuze Anemie genoemd). Mycoplasma is een gramnegatieve bacterie en wordt overgedragen door een teek of vlo. Dit is een aandoeningen die in ernstige gevallen een dodelijk verloop heeft. Mycoplasma breekt namelijk de rode bloedcellen af. Rode bloedcellen zijn essentieel om zuurstof door het lichaam te vervoeren. Symptomen van een Mycoplasma besmetting zijn dan ook: sloomheid, kortademigheid, bleke slijmvliezen, snelle hartslag en geelzucht.

Figuur 2: Geelzucht bij de Moos. Moos werd positief bevonden op Mycoplasma (links). Mycoplasma onder de microscoop (rechts). Beeld onder de microscoop: Mycoplasma is zichtbaar op de rode bloedcellen (rechts). Bron: Clinician’s Brief. By Jennifer Neel, DVM, DACVP (Clinical), North Carolina State University.

Hoe voorkom ik een tekenbeet?

Er zijn verschillende manieren om te voorkomen dat jouw kat een ziekte van een tekenbeet krijgt. Zo voorkom je een tekenbeet met behulp van een:

  • Tekenband
  • Anti-teken pipet
  • Anti-teken tablet
  • Overig (homeopathische middelen)

Een teek kan ondanks het gebruik van de bovenstaande middelen alsnog wel aanhechten aan jouw kat. Echter dragen zij in dit geval geen ziektes meer over! Daarmee wordt het doel dan ook behaald.  Wil je ook een middel dat werkzaam is tegen vlooien? Dan zijn er ook combi-preparaten op de markt die tegen zowel vlooien als teken werkzaam zijn. 

Hoe kan ik een teek veilig verwijderen?

Stap 1:

Koop een tekenpincet of tekentang. Een gewoon pincet is niet aan te raden, aangezien dan de kans bestaat dat het kopje van de teek niet verwijderd wordt. Gebruik vooraf geen desinfecterende middelen, zoals alcohol. Als je alcohol aanbrengt op een teek spuugt hij vervolgens zijn speeksel en maaginhoud uit. Hierdoor verergert de ontstekingsreactie in de huid van jouw kat. In dit geval is de kans hierdoor groter dat bepaalde ziektes worden overgedragen.

Stap 2:

Zet het pincet of de tang tegen de huid aan, zodat je ook het kopje van de teek meeneemt.

Stap 3:

Maak een draaiende beweging, net zolang totdat de teek vanzelf loslaat. Trek niet aan het pincet of de tang. De teek laat vervolgens na een paar wentelingen vanzelf los.

Stap 4:

Controleer of je de teek in zijn geheel hebt verwijderd (kopje en lijfje moet aanwezig zijn). Mocht het kopje achterblijven in de huid van jouw kat, dan is dit geen ramp. Ga niet proberen om het kopje alsnog te verwijderen. Het lichaam van jouw kat zal het kopje van de teek vanzelf afstoten.

Stap 5:

Gooi de teek weg. Aangezien de teek vaak nog leeft is het verstandig om de teek in te wikkelen in een stukje tape of plakband. Knijp hem niet uit. Zo voorkom je dan ook de verspreiding van ziekteverwekkers.

Stap 6:

Gebruik een ontsmettingsmiddel op de plek van de beet. In dit geval volstaat 70% alcohol oplossing. 

Stap 7:

Ga naar de dierenarts bij tekenen van een ernstige huidreactie, sloomheid, afgenomen eetlust of een versnelde ademhaling.

Stap 8:

Gebruik een tekenband, anti-teken pil of anti-teken pipet om te voorkomen dat jouw kat ziektes krijgt die door teken worden overgedragen. Gebruik NOOIT een middel voor honden bij de kat. Als je liever geen middel tegen teken gebruikt, controleer dan dagelijks jouw kat goed op de aanwezigheid van teken. Verwijder teken bij voorkeur binnen 18 uur. 

teek verwijderen bij de kat

Figuur 3: Zo verwijder je veilig een teek bij de kat.

Conclusie

Een tekenbeet komt regelmatig voor bij de kat. Een teek draagt verschillende ziekteverwekkers met zich mee. Als een teek lang genoeg in de huid van de kat hecht, worden deze ziekteverwekkers overgedragen. Verwijder de teek zo snel mogelijk of maak gebruik van een anti-teken pil, -pipet of -band. Zorg er altijd voor dat de teek op een veilige manier verwijderd wordt. Dit kan met behulp van een tekentang of tekenpincet. Op deze manier is de kans op overdraagbare ziektes zo klein mogelijk.

blog

Lees meer & Leer meer

    Vlooien bij de kat klein
    lees meer over

    Vlooien bij de kat

      31 mei 2023
      Ontwormen bij de kat klein
      lees meer over

      Ontwormen bij de kat

        21 mei 2023
        Sterilisatie bij de kat klein
        lees meer over

        Sterilisatie bij de kat

          27 mei 2023