Castratie bij de hond

“Castratie bij de hond” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Een castratie van je hond is zeker niet altijd nodig. Toch voert de dierenarts regelmatig een castratie bij de hond uit. Hiervoor zijn verschillende redenen te noemen. Zo wordt het rijgedrag, onrustig gedrag in de buurt van een loopse teef en een pussige piemel als onprettig ervaren. Een castratie biedt in dit geval dan ook uitkomst om deze symptomen te verminderen. Een castratie kent daarentegen ook enkele nadelen. Dit artikel biedt informatie om vervolgens een weloverwogen beslissing te maken.

Inhoudsopgave ‘Castratie bij de hond’

1. Wat is een castratie?
2. Waarom castreren?
3. Voordelen en nadelen
4. Chemische- en operatieve castratie 
5. Kosten
6. Nazorg
7. Conclusie

Wat is een castratie?

Castratie betekent het onvruchtbaar maken van jouw hond. Er zijn twee manieren om jouw hond te castreren, namelijk met behulp van een chemische- of operatieve castratie.

Castratie wordt nog wel eens verward met een sterilisatie. Bij een sterilisatie worden alleen de teelballen en bijballen afgebonden, maar niet verwijderd. Dit wordt in Nederland zelden uitgevoerd. In de volksmond wordt de term sterilisatie vooral gebruikt voor het onvruchtbaar maken van de teef.

Figuur 1: Zowel medische- als praktische redenen spelen mee in de afweging om je hond te laten castreren.

Waarom is een castratie nodig? 

Er zijn verschillende redenen om jouw hond wel of niet te laten castreren. Hierbij spelen praktische en/of medische redenen een grote rol.

 Medische redenen:

• Binnenbal (Cryptorchidie)
• Tumor van de teelbal
• Vergrootte prostaat (Benigne Prostaat Hyperplasie) -> zie figuur 2
• Voorhuidontsteking

Praktische redenen:

• Gedrag (Rijgedrag, dominantie)
• Zwangerschap voorkomen

Figuur 2: Joki kon niet goed meer poepen en had last van druppeltjes bloedverlies uit zijn piemel. Een vergrootte prostaat was op de echo goed te zien en bleek ook de onderliggende oorzaak. Na chemische castratie werd de prostaat kleiner en verdwenen de symptomen.

Voordelen & nadelen van castreren 

Er zijn verschillende voor- en nadelen met betrekking tot het castreren van je hond:

Voordelen castratie:

• Meer meewerkend gedrag (minder tegendraads, beter luisteren, minder snel weglopen)
• Minder kans op prostaatproblemen
• Geen kans op teelbalkanker
• Geen kans op zwangerschap van de teef
• Vermindering voorhuidontsteking

Het gedrag van de reu verandert regelmatig. Vaak wordt je hond een stuk rustiger, loopt minder snel weg en luistert beter. Daarnaast verdwijnt bij ruim 75% van de honden de seksuele opwinding. Bovendien is de kans op het ontwikkelen van prostaatproblemen of tumoren van de zaadballen veel kleiner. Verder is er geen kans meer op zwangerschap. Tot slot vermindert de voorhuidontsteking aanzienlijk. Dit herken je aan witte of gele druppels uit de penis van je hond.

Nadelen van een castratie zijn:

• Snellere gewichtstoename
• Vachtverandering
• Gedragsverandering

Minder voeren voorkomt deze gewichtstoename. Daarnaast verandert de vacht bij sommige rassen. Deze wordt dikker of juist dunner. Tot slot is in het geval van angst-agressie het advies om niet te castreren. Castratie bij een angstige hond verergert namelijk in dit geval.

De teelballen dalen in vanuit de buik naar de balzak. Soms verloopt dit proces niet goed en blijft de teelbal in de buik achter. Dit wordt cryptorchidie genoemd. Een cryptorche hond maakt een castratie extra uitdagend, aangezien de buik ook open moet worden gemaakt. Een teelbal in de buik hoeft niet per definitie verwijderd te worden. Echter is de kans dat een teelbal in de buik ontaard in kanker wel groter dan dit het geval is bij een teelbal in de balzak.

Figuur 3: Sam luisterde na de castratie veel beter naar zijn baasje. De eigenaren van Jentel besloten om hem niet te castreren, omdat hij later nog wordt ingezet als dekreu.

Chemische- of operatieve castratie

Castratie wordt uitgevoerd met behulp van één van deze twee technieken: chemische castratie of operatieve castratie.

Chemische castratie

Een chemische castratie is een implantaat die met behulp van een dikke naald onder de huid wordt geïnjecteerd. Dit implantaat remt de productie van geslachtshormonen en werkt gedurende 6 of 12 maanden (kleine vs. grote implantaat). Het implantaat lost vanzelf op en is na deze periode niet meer werkzaam. De geslachtshormonen nemen hierna weer toe. Let er wel op dat de hond nog tijdelijk vruchtbaar is! Voor het kleine implantaat geldt een periode van 6-9 weken, voor het grote implantaat 9-12 weken. Deze vorm van castratie is omkeerbaar. Dit is een ideale manier om het effect van castratie te beoordelen. Let er wel op dat het gedrag de eerste drie weken wat verergert (meer rijgedrag). Daarnaast is de injectienaald redelijk fors, wat een kortdurende pijnprikkel geeft.

Operatieve castratie

Hierbij worden de teelballen en bijballen definitief verwijderd. Dit proces is dus onomkeerbaar. De avond voor de operatie mag jouw hond niet meer eten (nuchter). Drinken mag wel gewoon. De operatie vindt plaats onder algehele narcose. Via een prik in de bil of met behulp van een braunule (buisje) in de voorpoot dient de dierenarts het slaapmiddel toe. Er wordt een intubatietube in de luchtpijp geplaatst om gasnarcose en zuurstof toe te dienen. Het gebied tussen de testikels en de penis wordt geschoren en steriel gemaakt. Via één kleine snede worden de teelballen en bijballen afgebonden en verwijderd. De wond wordt vervolgens gehecht. De operatieve ingreep duurt gemiddeld 30 tot 45 minuten.

Kosten

De kosten van een castratie zijn gebaseerd op basis van het gewicht en het soort castratie (operatief of chemisch) . Een operatieve castratie (incl. pijnstilling) kost tussen de 280-420 euro. Een chemische castratie kost 100-130 euro (half jaar werkzaam) tot 160-180 euro (1 jaar werkzaam).

Nazorg 

Het geschoren gebied is vaak iets geïrriteerd na de operatie. De hechtingen en genezing zorgen voor jeuk. Dit trekt gelukkig vanzelf weg, maar je hond zal gelijk aan de wond willen likken. Door de jeuk is het daarom wel verstandig om je hond een kraag te laten dragen. Een medical pet shirt is een alternatief. Echter als een hond erg lenig is, kunnen ze alsnog vaak aan de wond likken. De dierenarts plaatst de hechtingen meestal onderhuids. Is dit niet mogelijk? Dan verwijdert de dierenarts de hechtingen na tien tot veertien dagen. In deze periode is het belangrijk om rustig aan te doen. Zo geneest de wond op de snelste manier.

Daarnaast is het belangrijk om de hoeveelheid voeding per dag te verminderen. De stofwisseling is immers minder snel. Geef in eerste instantie 75% van de normale hoeveelheid. Weeg daarna één keer per maand het lichaamsgewicht en pas de hoeveelheid voeding af op het ideale gewicht van jouw hond. Er is speciale voeding op de markt voor gecastreerde honden, die onder andere een langer verzadigingsgevoel geeft.

Belangrijk: Na de castratie is jouw hond nog enkele dagen vruchtbaar. Er wordt namelijk nog een beetje sperma opgeslagen. Dit betekent dat hij een teefje nog kan bevruchten. Houd de reu en teef dan ook twee weken gescheiden.